Jak sprawdzić i wymienić sondę lambda?

Sonda lambda, czyli czujnik tlenu, jest istotnym elementem układów emisji spalin w samochodzie, który zapewnia, że mieszanka paliwowa zawiera odpowiednią ilość tlenu w celu uzyskania wydajnego i przyjaznego dla środowiska spalania. W tym wpisie blogu pokrótce przyjrzymy się, czym jest sonda lambda, jak działa, kiedy należy ją sprawdzić i jak ją wymienić.

Co to jest sonda lambda?

Sonda lambda znajduje się wewnątrz kolektora wydechowego w pobliżu silnika, przy czym samochody wyposażone w EOBD II (pojazdy europejskie po 2001 r.) mają również drugą sondę za katalizatorem w celu zapewnienia pomiaru wydajności katalizatora. Czujnik mierzy wartość procentową niespalonego tlenu, aby sprawdzić, czy jest go zbyt dużo (mieszanka jest zbyt uboga) lub zbyt mało (mieszanka jest zbyt bogata). Wyniki są przesyłane do elektronicznej jednostki sterującej pracą silnika (ECU), dzięki czemu można wyregulować ilość paliwa doprowadzanego do silnika w celu uzyskania optymalnej mieszanki. Zmienia się to w sposób ciągły w zależności od wielu czynników, w tym obciążenia silnika (np. podjazd pod górę), przyspieszenia, temperatury silnika i czasu nagrzewania.

Na rynku dostępne są trzy typy sond lambda, przy czym najstarsze i najbardziej popularne na rynku są sondy lambda z tlenku cyrkonu. Ten typ istnieje w różnych konfiguracjach (jeden, dwa, trzy lub cztery przewody) w zależności od tego, czy czujnik jest wstępnie ogrzewany, czy nie. Drugim typem jest sonda lambda z tlenku tytanu, dostępna również w czterech różnych typach (patrz zdjęcie), ten typ jest łatwy do zidentyfikowania, ponieważ średnica gwintu jest mniejsza niż w przypadku tlenku cyrkonu (wizualna wskazówka). Te sondy mają żółty i czerwony przewód. Wreszcie trzecim typem jest tak zwana sonda lambda szerokopasmowa, zwana również „sondą 5-przewodową”, która jest najnowszą i dokładniejszą sondą. Sonda lambda szerokopasmowa jest najczęściej spotykana w nowych pojazdach wyposażonych w dwie sondy lambda na katalizator.

Jak działa sonda lambda?

Sonda lambda służy do regulacji mieszanki paliwowej, a moduł ECU reaguje na pomiary z sondy w celu określenia ilości potrzebnego paliwa. Oznacza to, że mieszanka paliwowa będzie się stale wahać od bogatej do ubogiej, co pozwoli katalizatorowi na pracę z maksymalną wydajnością, przy jednoczesnym zrównoważeniu całej mieszanki w celu zminimalizowania emisji.

Jeśli moduł ECU nie otrzyma żadnych pomiarów z czujnika, na przykład gdy silnik właśnie został uruchomiony lub czujnik nie działa, moduł ECU zastosuje stałą mieszankę paliwową, co zwiększa zużycie paliwa i emisję. Jeśli sonda lambda lub przewody są uszkodzone albo zużyte, pojazd będzie stale cyrkulował w bogatej mieszance, zwiększając zużycie paliwa i narażając na ryzyko inne elementy układu kontroli emisji, takie jak katalizatory.

Kiedy należy sprawdzać sondy lambda?

Typowa sonda lambda ma długą żywotność, ale może ulec awarii. Jeśli zauważysz którykolwiek z poniższych objawów, dobrym pomysłem może być sprawdzenie sondy lambda:

• Nieregularna praca przepustnicy na biegu jałowym
• Nieregularne dźwięki dochodzące z silnika
• Wysokie zużycie paliwa i słabe osiągi
• Zły wynik testu emisji
• Czarny dym i sadza wokół rury wydechowej

Czujniki lambda mogą ulec uszkodzeniu z różnych powodów, takich jak:

• Zastosowanie pasty uszczelniającej zawierającej silikon na połączeniach wylotowych przed sondą lambda
• Zanieczyszczone paliwo lub dodatki zawierające ołów
• Silnik, który zaczął palić olej, pozostawiając osad węgla na czujniku
• Zanieczyszczenia zewnętrzne, takie jak sól drogowa, materiał podkładowy lub chemikalia
• Czujnik osiągnął koniec okresu użytkowania

Jak sprawdzić i wymienić sondę lambda z cyrkonu

Aby sprawdzić sondę lambda, należy sprawdzić napięcie na przewodzie sygnałowym (z reguły w kolorze czarnym). Zazwyczaj po rozgrzaniu silnika i przy normalnej pracy wynik pomiaru powinien zmieniać się między wartościami 0,1 i 0,9 V około dwa razy na sekundę przy 2000 obr./min.

Jeśli sonda lambda jest podgrzewana (trzy lub cztery przewody), należy zmierzyć rezystancję grzałki za pomocą omomierza. Grzałka ma dwa przewody w tym samym kolorze, zwykle białe lub czarne. Zalecamy zawsze sprawdzać schemat połączeń w samochodzie i wykonywać pomiary przy normalnej temperaturze pracy silnika.

Jak sprawdzić tytanową sondę lambda (łatwa do wykrycia, ponieważ średnica gwintu jest mniejsza niż średnica w przypadku tlenku cyrkonu i zawsze zawiera żółty i czerwony przewód)

Zmierzone napięcie na przewodzie sygnałowym jest podobne do napięcia uzyskanego z cyrkonowej sondy lambda. Niska wartość napięcia odpowiada mieszance ubogiej, podczas gdy wysokie napięcie (około 1 V) odpowiada mieszance bogatej. W niektórych modułach ECU jest odwrotnie, zgodnie z ich wewnętrznym połączeniem

Jak diagnozować szerokopasmową sondę lambda:

Do diagnozowania szerokopasmowych sond lambda trzeba zastosować narzędzie skanujące lub oscyloskop.

Jak wymontować i wymienić sondę lambda

Aby ułatwić wymontowanie sondy lambda, należy użyć specjalnego klucza nasadowego. Poszukaj prawidłowego narzędzia w katalogu. Użyj smaru wokół gwintu na nowym czujniku, aby ułatwić montaż czujnika na tym etapie oraz aby ułatwić jego wymontowanie w późniejszym czasie. Czujnik można wkręcić ręcznie i dokręcić specjalnym kluczem nasadowym, stosując moment dokręcenia określony w podręczniku serwisowym pojazdu.

Oglądaj więcej z Garage Gurus

Przyjrzyj się akcji z bliska i zobacz, jak ekspert Garage Gurus pokazuje dokładnie, jak należy sprawdzić, wymontować i zamontować nową sondę lambda.

Służy wyłacznie do celów informacyjnych. Nie ponosimy odpowiedzialności za szkody wynikające z korzystania ich treści.